Drugi próg podatkowy 2022 – wszystko, co musisz wiedzieć

Drugi próg podatkowy do 2021 roku – jak było?

Zarówno przed wejściem w życie zmian, jak i po 1 stycznia 2022 w Polsce obowiązuje progresywny podatek od dochodów. Mówiąc dokładniej, przepisy wyznaczają pierwszy i drugi próg podatkowy. Po przekroczeniu pierwszego, wysokość podatku PIT wzrasta z 17% do 32%.

Zmieniła się jednak wysokość kwoty granicznej, wyznaczającej przejście do wyższej opłaty. Dotyczy ona dochodu osiąganego przez podatnika.

Do końca 2021 roku:

• przy dochodach do 85 528 zł podatek wynosił 17% (po odjęciu kwoty zmniejszającej podatek)
• dochody powyżej 85 528 zł były obejmowane 32-procentową stawką.

Warto przy tym podkreślić, że wyższy podatek był (i jest) nakładany wyłącznie na tę część dochodów, która wchodzi w drugi próg podatkowy. Od wszystkich dochodów osiąganych do momentu przekroczenia tej kwoty płaci się niższą stawkę.

Jaki jest nowy drugi próg podatkowy?

Pakiet Polski Ład przyniósł dwie zasadnicze z punktu widzenia podatnika zmiany w przepisach.

Pierwsza to podniesienie kwoty wolnej od podatku. Do 2022 roku wynosiła ona tylko 8 000 zł. Obecnie to aż 30 000 zł. Jest to kwota dochodu, która nie jest objęta podatkiem PIT. Płaci się go dopiero, gdy łączne roczne zarobki przekroczą powyższą sumę.

W związku z podniesieniem kwoty wolnej od podatku, wzrosła też wysokość kwoty zmniejszającej podatek ważnej przy wyliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Mówiąc dokładniej – obecnie jest to do 5 100 zł rocznie, czyli 425 zł miesięcznie.

Ważną kwestią jest to, iż kwota zmniejszająca podatek przysługuje również po przekroczeniu drugiego progu.

Drugą zmianą wprowadzoną przez Polski Ład jest podwyższenie poziomu, od którego obowiązuje drugi próg podatkowy. Obecnie wynosi on 120 000 zł. Oznacza to, że:

• jeśli dochody roczne podatnika pozostają łącznie na poziomie do 120 000 zł, płaci on niższy podatek PIT, czyli w wysokości 17%;
• przy przekroczeniu 120 000 zł wchodzi się w drugi próg podatkowy, a od kwoty przewyższającej tę sumę należy uiścić wyższy podatek, w wysokości 32%.

Przykład.

Pan Tomasz osiąga od 1 stycznia 2022 roku miesięczny dochód netto w wysokości 22 000 zł. Oznacza to, że osiągnie drugi próg podatkowy w czerwcu 2022 roku (6 * 22 000 = 132 000 zł).

Wynagrodzenie pana Tomasza powinno zostać naliczane do maja włącznie z odprowadzaniem 17-procentowej zaliczki na podatek PIT.

Jednak w czerwcu dojdzie do przekroczenia drugiego progu podatkowego – dochód kumulatywnie osiągnie 132 000 zł. W efekcie przy naliczaniu podatku za ten miesiąc:

• od kwoty 10 000 zł netto (mieszczącej się jeszcze w limicie dla pierwszego progu podatkowego) należy naliczyć 17% podatku,
• od kwoty 12 000 zł netto należy naliczyć podatek 32%,
• sumy te należy połączyć i odjąć od nich, wynikającą z przysługującej kwoty wolnej od podatku, kwotę 425 zł.

Wyliczenia odnoszące się do należnego rocznego podatku będą wyglądały następująco:

(10 000 zł *17%) + (12 000 zł *32%) – 425 zł = 1 700 zł + 3 840 zł – 425 zł = 5 115 zł

Drugi próg podatkowy a zaliczki pobierane przez pracodawcę – 2021 r. i 2022 r.

Już od 2020 roku obowiązują nowe zasady rozliczania wynagrodzenia po tym, jak pracownik wkroczy w drugi próg podatkowy. Do tej pory odliczanie 32% w ramach zaliczki na podatek dochodowy następowało dopiero w kolejnym miesiącu po przekroczeniu limitu wynagrodzenia. Od 2020 roku następuje to już w miesiącu osiągnięcia drugiego progu podatkowego. Zasady są proste. W miesiącu, w którym pracownik osiągnie dochody wykraczające poza pierwszy próg podatkowy, pracodawca:

• pobiera zaliczkę w wysokości 17% od tej części kwoty, która mieści się jeszcze w limicie,
• pobiera 32-procentową zaliczkę od dochodu wykraczającego poza ten próg.

Od kolejnego miesiąca pełna zaliczka jest pobierana w wymiarze 32%.

Takie rozwiązanie – obowiązujące również obecnie – jest korzystne dla pracownika, ponieważ pozwala mu uniknąć dokonywania dopłaty podatku przy składaniu rozliczenia rocznego PIT.

Należy zaznaczyć, że zasady dotyczące automatycznego pobierania wyższej stawki na poczet PIT dotyczą jedynie osób zatrudnianych na podstawie umowy o pracę. Przy umowie zlecenie to zleceniobiorca musi wystąpić do zleceniodawcy o podniesienie zaliczki z uwagi na przekroczenie drugiego progu podatkowego.

Tzw. trzeci próg podatkowy – czy istnieje?

Chociaż oficjalnie w Polsce nie obowiązuje trzeci próg podatkowy, to osoby, które osiągają łączny dochód powyżej 1 000 000 zł, są zobowiązane do opłacania tzw. podatku solidarnościowego. Wynosi on 4% od nadwyżki ponad 1 000 000 zł dochodów.

Drugi próg podatkowy a rozliczenia wspólne z małżonkiem

Czy drugi próg podatkowy obowiązuje w sytuacji, gdy małżonkowie rozliczają się wspólnie, a tylko jedna z osób osiąga dochód powyżej 120 000 rocznie? W niektórych sytuacjach tak. Może się to stać, wówczas, gdy:

• małżonkowie mają wspólnotę majątkową i razem składają deklarację PIT,
• łączne dochody obojga partnerów podzielone na dwa nie przekroczą wysokości drugiego progu podatkowego. W praktyce chodzi więc o sytuacje, w których jedno z małżonków osiąga zerowe dochody lub zarabia znacznie niższe kwoty.

Przykład.

Pani Anna i pan Robert są małżeństwem ze wspólnotą majątkową. Razem rozliczają podatek dochodowy.

W 2021 roku pani Anna osiągnęła dochód w wysokości 132 000 zł. Pan Robert – 60 000 zł. Łącznie uzyskany dochód to 192 000 zł.

192 000 zł / 2 = 96 000 zł.

W związku z tym obowiązuje ich niższa, 17-procentowa stawka podatku dochodowego.

Drugi próg podatkowy a zwolnienie z PIT

Obecne przepisy zwalniają z odprowadzania podatku PIT od osób pracujących do osiągnięcia 26. roku życia. Co jednak w sytuacji, gdy taki pracownik przekroczy wartość dochodów i wkroczy w drugi próg podatkowy? Wówczas obejmie go podatek, ale wyliczany na innych zasadach. Jakich?

• Na dochody do poziomu 120 000 zł nie jest nakładany podatek PIT – zwolnienie pozostaje w mocy.
• Powyżej tej kwoty dochody młodego podatnika są liczone „od zera”. Oznacza to, że odprowadza od nich podatek w wysokości 17%, aż do „ponownego” przekroczenia poziomu 120 000 zł (powyżej pierwsze, nieopodatkowane 120 000 zł).
• Jeśli młody pracownik przekroczyłby tę sumę po raz kolejny, tzn. łącznie osiągnął dochody ponad 240 000 zł, od kwot powyżej obowiązuje go 32-procentowy podatek PIT.

Drugi próg podatkowy a koszty uzyskania przychodu

Należy przede wszystkim podkreślić, że podatek jest naliczany od dochodu, a nie od przychodu. Chodzi więc o różnicę między przychodem a kosztami jego uzyskania. Od przychodu odejmuje się też odliczenia ustawowe, w tym składki na ubezpieczenia społeczne. Na tej podstawie jest wyliczana wysokość zaliczki na podatek PIT każdego miesiąca.

Warto jednak pamiętać, że podstawę opodatkowania można obniżyć, korzystając z ulg podatkowych. Są to między innymi:

• ulga internetowa w wysokości 760 zł, którą można odliczać jednorazowo, przez 2 lata następujące po sobie,
• ulga termomodernizacyjna – związana z wydatkami ponoszonymi m.in. na termomodernizację budynku, wymianę ogrzewania na ekologiczne czy montaż fotowoltaiki. Kwota do odliczenia może wynieść nawet do 53 000 zł,
• ulga z tytułu wpłaty składek na IKZE, do 6 310,80 zł,
• ulga z tytułu darowizn przekazanych na cele pożytku publicznego,
• ulga podatkowa dla krwiodawców.

Możliwe jest również skorzystanie z odliczeń od podatku – np. z tytułu ulgi prorodzinnej, a także ulgi abolicyjnej (przy rozliczaniu przychodów osiągniętych za granicą).

Podsumowanie

• Od 2022 roku obowiązuje nowa wysokość dochodów, od których wchodzi się w drugi próg podatkowy. Jest to 120 000 zł na osobę.
• Przy rozliczeniu PIT wspólnie z mężem czy żoną, dla określenia, czy obowiązuje pierwszy, czy drugi próg podatkowy, należy zsumować dochody obojga podatników i podzielić je na dwa. Jeśli kwota wynosi poniżej 120 000 zł, na całe dochody obowiązuje 17%.
• Przy naliczaniu zaliczek na poczet podatku PIT pracodawca powinien już w miesiącu przekroczenia progu podatkowego pobrać wyższą zaliczkę od kwoty przewyższającej próg minimalny.
• Osoby osiągające przychody z kilku źródeł, np. w ramach umów zlecenia, powinny monitorować wysokość swoich dochodów i w razie potrzeby zgłosić pobieranie wyższych składek po przekroczeniu drugiego progu podatkowego.